Zarzut margin squeeze przeciwko hiszpańskiej Telefonice podtrzymany przez Trybunał (nacisk na zagadnienia proceduralne)

Dnia 10 lipca 2014 r. luksemburski Trybunał wydał wyrok w sprawie (C‑295/12 P) Telefónica de España przeciwko Komisji Europejskiej, na mocy którego oddalił odwołanie tej spółki.Tym samym utrzymano w mocy zarówno wyrok Sądu (wyrok z dnia 29 marca 2012 r. w sprawie T-336/07), jak i decyzję Komisji Europejskiej (sprawa COMP/38.784 – Wanadoo España/Telefónica).

W decyzji tej Komisja uznała, iż Telefónica naruszyła (obecny) art. 102 TFUE poprzez praktykę tzw. nożyc cenowych (margin squeeze), polegającą na stosowaniu nieuczciwej (unfair) – w rozumieniu art. 102 lit „a” TFUE – różnicy w wysokości ceny detalicznej (w danym wypadku za usługę szerokopasmowego dostępu do Internetu) a ceny hurtowej tej usługi.

W ciągu ostatnich kilku lat wyroki sądów unijnych w przeważającej większości dotyczyły przede wszystkim oceny zachowań przedsiębiorstw (ich związków) w kontekście zakazu porozumień antykonkurencyjnych (art. 101 TFUE). Wyrok Trybunału z 10 lipca 2014 r. jest już choćby z tego powodu godny uwagi. Należy jednak podkreślić, iż – w odróżnieniu od wyroku sądu w pierwszej instancji (a także innych unijnych wyroków dotyczących margin squeeze, jak np. w sprawie Deutsche Telekom czy TeliaSonera) – orzeczenie to węższym zakresie odnosi się do zagadnień materialnoprawnych. Skupia się przede wszystkim na kwestiach proceduralnych (np. dopuszczalność podnoszenia określonych argumentów w postępowaniu drugo-instancyjnym, zakres kognicji sądu), a także doniosłych z punktu widzenia ochrony praw przedsiębiorstw (w tym tych gwarantowanych w karcie praw podstawowych UE, jak np. prawo do obrony czy domniemanie niewinności). Przedmiotem oceny Trybunału były także zasady wymiaru kary nałożonej przez Komisję na Telefónica (zwłaszcza w kontekście zasady proporcjonalności oraz niedyskryminacji, a także kwalifikacji tego naruszenia jako „bardzo poważnego”). Wyrok Trybunału z 2014 r. w sprawie Telefónica de España ma zatem znaczenie w szczególności w płaszczyźnie trybu postępowania przed sądami UE w sprawach ochrony konkurencji oraz zachowywania zasad sprawiedliwości proceduralnej.

Warto jednak nadmienić, iż wyrok Trybunału w sprawie Telefónica de España nawiązuje również do niektórych aspektów prawa materialnego, czyli kwestii interpretacji zakazu nadużywania pozycji dominującej w rozumieniu art. 102 TFUE w kontekście praktyki margin squeeze. Utrzymuje dyskusyjne (zwłaszcza z ekonomicznego punktu widzenia) stanowisko jakie Trybunał wyraził 3 lata temu w wyroku w sprawie TeliaSonera, zgodnie z którym praktyki te stanowią odrębną postać (formę) nadużycia niż odmowa dostaw i tym samym nie znajduje do nich zastosowania test niezbędności (zwany także testem Bronnera). O wątpliwościach tych pisałem na łamach glosy do wyroku w sprawie TeliaSonera (zob. K. Kohutek, Aprobata testu efektywności i odrzucenie warunku niezbędności dla oceny praktyki nożyc cenowych w świetle art. 102 TFUE, Glosa 4/2012, s. 99-101).